Η "Κόκκινη Προβιά" και το ΝΑΤΟ

Πηγή εικόνας: zimbio.com

Η Ελλάδα μπήκε επίσημα στο ΝΑΤΟ το 1952, λίγα χρόνια μετά το τέλος του εμφυλίου πολέμου και την οριστικοποίηση της «συμμαχίας» της με τις δυνάμεις της Δύσης. Με αφορμή τη συμπλήρωση 60 χρόνων από τη δημιουργία της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, διαβάστε ένα αφιέρωμα για την «Κόκκινη Προβιά», ίσως την πιο παλιά παραστρατιωτική οργάνωση του ΝΑΤΟ σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Η επιρροή του ΝΑΤΟ στην Ελλάδα ξεκίνησε πριν ακόμα τη δημιουργία της ίδιας της Ευρωατλαντικής Συμμαχίας, δηλαδή από το 1944, αμέσως μετά την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων. Ο Γουίνστον Τσόρτσιλ, βλέποντας τις δυνάμεις του ΕΑΜ να αποκτούν επικίνδυνα μεγάλη υποστήριξη από τον κόσμο και σε μία προσπάθεια να αποτρέψει τη νίκη των αριστερών στις εκλογές, διέταξε να ιδρυθεί ένας ακροδεξιός μυστικός στρατός στη χώρα.

Όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος Πίτερ Μέρτο, ο μυστικός στρατός ήταν μία «νέα μονάδα του ελληνικού στρατού, που έγινε γνωστή με πολλά ονόματα, όπως Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία, Ελληνική Δύναμη Καταδρομών ή ΛΟΚ», στην οποία αποκλείονταν «σχεδόν όλοι όσοι είχαν από μετριοπαθείς συντηρητικές έως ακροαριστερές πεποιθήσεις. Υπό την εποπτεία του βρετανικού στρατού και με τις ρητές εντολές του Τσόρτσιλ, η μονάδα γέμισε με βασιλικούς και φασίστες». Πρώτος διοικητής των νεοσύστατων Ελληνικών Δυνάμεων Καταδρομών ήταν ο στρατάρχης και μετέπειτα πρωθυπουργός της Ελλάδας, Αλέξανδρος Παπάγος.

Στις 3 Δεκεμβρίου του ’44, μόλις έξι εβδομάδες μετά την εκδίωξη των γερμανικών στρατευμάτων από την Ελλάδα, διοργανώθηκε μία μεγάλη διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας εξαιτίας της άρνησης της Βρετανίας να αφοπλιστούν οι βρετανόφιλες Ελληνικές Δυνάμεις Καταδρομών. Οι διοργανωτές είχαν δηλώσει ότι η διαδήλωση θα ακολουθηθεί από γενική απεργία, όμως θα ήταν απόλυτα ειρηνική. Ομάδες ενόπλων, αστυνομικών και Βρετανών στρατιωτών, ακροβολισμένοι στις στέγες κτιρίων στο κέντρο της πρωτεύουσας, άρχισαν να πυροβολούν το πλήθος απροειδοποίητα. Πιθανολογείται ότι ανάμεσα στους ένοπλους υπήρχαν μέλη των ΕΔΚ, κάτι το οποίο, μέχρι και σήμερα, δεν έχει επίσημα εξεταστεί. Εκείνη την ημέρα ξεκίνησε άτυπα ο εμφύλιος πόλεμος.

Μέχρι και το τέλος του εμφυλίου, το 1949, ο μυστικός αντικομουνιστικός στρατός των ΕΔΚ ήταν πλήρως εξοπλισμένος από τις αμερικανικές δυνάμεις. Η Ελλάδα προσχώρησε στο ΝΑΤΟ το 1952, όντας ένας πολύ έμπιστος σύμμαχος των ΗΠΑ και πλήρως ενταγμένη στο νατοϊκό σύστημα. Η CIA μαζί με το στρατό και την κυβέρνηση της Ελλάδας είχαν στενή συνεργασία στον εξοπλισμό και την εκπαίδευση των ΕΔΚ, κάτι που έγινε γνωστό στην ελληνική κοινή γνώμη μόλις το 1990, με τη δημοσιοποίηση μυστικών εγγράφων της εποχής. Μεταξύ άλλων, υπήρχε ένα έγγραφο σχετικά με τις ΕΔΚ, με την ημερομηνία 25 Μαρτίου 1955 και τις υπογραφές του Αμερικανού στρατηγού Τράσκοτ της CIA, του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας Κων/νου Δόβα και του πρωθυπουργού Α. Παπάγου. Οι τρεις αυτές πλευρές επανεπιβεβαίωσαν τη συμφωνία για το μυστικό στρατό στις 3 Μαΐου του 1960.

Οι ΕΔΚ δεν ήταν ο μόνος μυστικός στρατός στην Ευρώπη. Αντιθέτως, από τη δεκαετία του ‘50 λειτουργούσε στο πλαίσιο του Stay Behind, ενός πανευρωπαϊκού δικτύου που διοργανώθηκε από το ΝΑΤΟ και τη CIA με το σκεπτικό ότι θα λειτουργούσε σαν δύναμη οπισθοφυλακής σε περίπτωση σοβιετικής εισβολής στην Ευρώπη. Οι ΕΔΚ έγιναν ευρύτερα γνωστές ως Κόκκινη Προβιά και δεδομένου ότι είχαν ιδρυθεί από τους Βρετανούς ήδη από τη δεκαετία του ’40, πιθανόν να είναι και ο πιο παλιός μυστικός στρατός του Stay Behind από όσους έδρασαν στην Ευρώπη κατά τον Ψυχρό Πόλεμο. Καθ’ όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του ’60, η CIA και η παραπολιτική Κόκκινη Προβιά του ΝΑΤΟ είχαν υπό τον άμεσο έλεγχό τους την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, επεμβαίνοντας όποτε υπήρχε ανάγκη ακόμα και στην εκλογική διαδικασία.

Τον Ιούλιο του ’65, ο βασιλιάς Κων/νος, σε συνεργασία με αξιωματικούς του στρατού και της CIA, εκδίωξε τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπανδρέου, κάνοντας χρήση του βασιλικού προνομίου του. Παράλληλα, η Κόκκινη Προβιά, υπό την καθοδήγηση του αξιωματικού της ΚΥΠ Κων/νου Πλεύρη, αποδύθηκε σε κρυφό αγώνα για τη χειραγώγηση του πολιτικού κλίματος, με την υποστήριξη της Ουάσιγκτον και του Αμερικανού προέδρου Λίντον Τζόνσον. Το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967 ήρθε σαν φυσική κατάληξη δύο δεκαετιών αστάθειας και ξεκίνησε από τις ΕΔΚ, οι οποίες εφάρμοσαν το Σχέδιο Προμηθέας (Prometheus Plan), ένα σχέδιο που είχε καταρτίσει το ΝΑΤΟ σε περίπτωση κομουνιστικής ανταρσίας. Οι ΕΔΚ ήταν αυτές που τα μεσάνυχτα της 20ης προς 21η Απριλίου πήραν στα χέρια τους το υπουργείο Άμυνας.

Οι αποκαλύψεις για την Κόκκινη Προβιά ήρθαν στο φως της δημοσιότητας τη δεκαετία του ’90. Στις 30 Οκτωβρίου του 1990, ο Ανδρέας Παπανδρεόυ δήλωσε στην εφημερίδα Τα Νέα ότι το 1984, όντας πρωθυπουργός, ανακάλυψε ένα νατοϊκό στρατό στην Ελλάδα και διέταξε τη διάλυσή του. Ο πρώην υπουργός Άμυνας Νίκος Κουρής επιβεβαίωσε ότι ο μυστικός στρατός ήταν ενεργός καθ’ όλη της διάρκεια του Ψυχού Πολέμου.

Τη δεκαετία του ’90 υπήρχαν έντονες εκκλήσεις από την αντιπολίτευση για τη διενέργεια κοινοβουλευτικής έρευνας για το μυστικό στρατό, αλλά απορρίφθηκαν από την τότε κυβέρνηση της ΝΔ. Ο υπουργός Άμυνας, Ιωάννης Βαρβιτσιώτης, αναγκάστηκε να επιβεβαιώσει ενώπιον της Βουλής ότι οι πληροφορίες που έδωσε ο Παπανδρέου ήταν ορθές και ότι πράγματι η CIA και οι ντόπιοι κομάντος είχαν στήσει ένα μυστικό δίκτυο, μία επιχείρηση με το κωδικό όνομα Προβιά, το οποίο, όπως υποστήριξε «διαλύθηκε το 1988». Ο υπουργός Δημόσιας Τάξης της εποχής, Γιάννης Βασιλειάδης, δήλωνε ότι η αστυνομία δεν επρόκειτο να ερευνήσει την υπόθεση και τόνιζε ότι ο στρατός λειτουργούσε σαν δύναμη οπισθοφυλακής και όχι σαν εργαλείο εσωτερικού ελέγχου.

Οι πιέσεις της αντιπολίτευσης για διενέργεια της υπόθεσης συνεχίζονταν. Ο Ι. Βαρβιτσιώτης αρνούνταν την ανάγκη κοινοβουλευτικής έρευνας, καθώς, όπως δήλωνε, θα φρόντιζε για την υπόθεση ο ίδιος προσωπικά, με διαδικασίες εντός του υπουργείου του. Ο υπουργός εμπιστεύτηκε την έρευνα σε έναν στρατηγό, ο οποίος παλαιότερα είχε υπηρετήσει στο ΝΑΤΟ.


Το άρθρο βασίζεται σε πληροφορίες από το βιβλίο Οι μυστικοί στρατοί του ΝΑΤΟ: Η επιχείρηση Gladio και η τρομοκρατία στη Δυτική Ευρώπη, του Ελβετού ιστορικού Ντανιέλε Γκάνσερ

Πηγή: TVXS.gr